
Vürrige Woch han ich jo ene rääch deftige Beidrag üvver et Milieu vun de Klunte en Kölle em Meddelalder un der fröhe Neuzigg geschrevve. Ich wollt Üch beschrieve, en wat för ener Welt dat Weech geläv hät, öm dat et hügg geiht. Flöck noch ens nohless künnt Ehr dat, wann er op dä Link ganz unge, hinger däm Tex, däut .
Et Ööschel Judin es e Weech, dat koot noh 1560 en Friedberg en Hesse gebore weed. Mer kann nit sage, woröm genau ene „gode Frau“ it öm 1573 noh Kölle brängk. Et litt ävver noh, dat de Eldere verstorve wore. Et weed als Jüdd gebore – do lööt jo dä Nohname ald dran föhle. Ävver dat geiht zo dä Zigg nit. Alsu, Jüdd sin jo, ävver Jüdd sin un en Kölle wonne, dat geiht vun 1424 bes de Franzuse 1794 kumme, nit. Ich gläuve, do deit mer met hühstens 13 Johr nit vill bei, dat mer op eimol als Chresteminsch gedäuf es. Ävver su es et heehin gekumme.
Opgetrocke weed et Ööschel zor Secherheit em Konvent „zum Lämmchen“ en der Breid Stroß, wo et och lese un schrieve liert. (Woröm säht mer dat üvverhaup esu? Ich kenne keiner, dä nor dat eine ov dat andere kann…) Vun do us kritt et e Pössche als Deensmädche beim Oberbürgermeister Constantin vun Lyskirche. Nit schlääch, die Position, för e langwielig Levve em Bürgertum. Ävver am Engk spreche bei esu junge Lück de Hormone e Wöödche met. Et funk zwesche im un enem Gesell us Mainz, et weed schwanger un trick met im dohin. – Wesse mer all, dat geiht hügg miets nit god un zo dä Zigg och nit. Wat och immer wor, 1579 es et mem Puut widder en Kölle un muss luure, wie et allein parat kütt.
Wie mäht mer dat, wann an e Pössche als Deensmädche esu gar nit mih ze denke es? 1581 steiht et vör Gereech, weil mer im vörwirf e unzüchtig Levve ze föhre, för Kääls esu nett ze sin, dat et luuter widder vun inne besök weed. Dat deit et nit avwiese un esu weed beschlosse, dat et bei Zint Kunibäät esu lang en et „Loch“ kütt, bes et widder „züchtig“ es. – Am Aasch e Trötche, de Karessante wore esu dran interesseet, dat et evvens nit „züchtig“ weed, dat et do niemols aankütt. Wie et frei es, reis et zonöchs noh Frankfurt, nimmp do et Messegeschäff met un es koot drop widder hee en Kölle, öm sich bei de Stammkunde ze bedanke
.
Ich mööch nit frech kujaxe, ävver et Levve us de Gereechsakte üvver et Ööschel finge ich ech filmrief. Em Määz 1582 es et widder schwanger, weed opgegreffe un kann nit sage, wä der Vatter es. Et beteuert ävver e züchtig Levve aanzestrevve un nor Pech ze han. Dä Jurastudent Mattheis Bloch hätt im en enem Breef, dä hä met singem eige Blod geschrevve hät, de Ih versproche. Natörlich es hä donoh avgehaue. Ov et stemmp? Sin de Ömständ et schold?
Em selve Verhür kütt erus, dat et nit nor selver en unorganiseete Trottoirschwalv es, sondern och ander Weechter verkuppelt. Et Tring, dat och fassgesatz es, säht us, dat et vun im koot gehalde weed un de Hälvde vum Luhn avgevve muss. Un üvverhaup, eimol hätt et Ööschel et Tring gezwunge, fünf Kunde hingerenein ze bedeene. Et Ööschel säht dodrop, dat dat esu gekumme es, weil et Tring einfach esu vill Loss gehat hätt. Kennt Ehr die Sendung us der Flimmerkiss vun domols „Königlich Bayerisches Amtsgericht“? Irgendwie kütt mer dat grad en der Senn.
Wat 1582 eruskütt, es nit klor. Et weed stell öm et Ööschel, bes et 1587 en der Achterstroß e Huus kaufe well! Et hät esu vill Nüsele verdeent, dat et sich e Huus kaufe kann! De Nohberschaff weiß genau, wä do dat Huus han well un se wehre sich, weil se Angs öm der Wäät vun dä Gägend han. God ze wesse, dat et die Probleme ald domols gov. Mer fingk vör Gereech ene Meddelwäg: de Doochter vum Ööschel, et Stina, käuf dat Huus, dat et Ööschel dann notze darf. Notze darf, wann et dodrus kei Knusperhäusche mäht.
Et es der letzte Wonnsetz vum Ööschel, dä ich kenne. Ävver genau do üvverdriev et et. Natörlich es dat e Knusperhäusche un 1590 weed et verordeilt. Et soll op en Kaar gestellt un vum Scharfreechter un vum Huureweet öffentlich nohm „Berlich“ getrocke weede, öm do ein för allemol em Freudehuus zo verschwinde. Ävver och do hät et widder en Lösung parat: dä Bochbinder Niclaß Anraidt hierod it. Domet es dat Ordeil opgehovve.
Vör Gereech kütt et donoch nor noch eimol. Vier Mond späder klag de Nohberschaff widder, weil en däm Huus noch immer kei Rauh es. Et gitt widder en Schlammschlaach wie, 1582, un de Reechter gevve op. Se ermahne alle Beteiligte friedlich ze sin un beende domet dä Prozess.
All dä Öschel hät dem Ööschel ävver och ene Notze gebraht. Et weiß, wie mer met Brasel fäädig weed. Et kömmert sich schings och öm ander Klunte, die en de Bredouille kumme. Ganz klor weed dat em Februar 1591. Et hürt vun enem Mädche, dat vergewaltig woodt un dat jetz doför ene Usglich han well. Vür Gereech hilf et Ööschel im, tridd dobei op wie en fröhe Frauerechlerin. Dä Prozess verliere die zwei ävver, weil sich widder ens nit genog Bewiese finge.
De Spur vum Ööschel verliert sich donoh. En de aal Akte es nix mih ze finge. Wann un wie et gestorve es, es nit dokumenteet, wie su off zo dä Zigg. Ävver wor dat nit en spannende Persönlichkeit? En enem Milieu, dat miets nor en Spiral erav en et Älend bedügg, ene Wäg noh bovve ze finge?
Do künnt mer doch ene Film vun maache. E klei Weech kütt allein noh Kölle, es ganz fremp un muss vill liere, kritt en Chance, nötz die nit, kütt ganz unge en der Gesellschaff aan un box sich met huhem Ensatz un Egoismus durch, luuter en Gefahr, bei enem falsche Schredd, alles ze verliere. Un am Engk hät et ävver irgendwie och en soziale Oder behalde.
Mechel
Und hier die Links zum Text von letzter Woche:
Deutsch: https://koelschgaenger.net/2020/03/14/auf-dem-berlich/
Kölsch: https://koelschgaenger.net/2020/03/14/om-berlich/
Die Achterstraße liegt übrigens im Vringsveedel. Sie läuft parallel zur Severinstraße. Dieser Link zeigt Euch über unseren Account bei Find Penguins, wo genau sie beginnt: https://findpenguins.com/…/footprint/5e7517479e7747-23622710
Die Lebensgeschichte von Ursula Judin findet ihr noch genauer dargestellt im Buch: „Bettler und Gaukler, Dirnen und Henker“ im dtv-Verlag von Franz Isigler und Arnold Lasotta. ISBN 978-3-423-30075-9
Hinterlasse jetzt einen Kommentar