Kennt Ehr der Clais?

Kennt Ehr der Clais? Enä? Ich bes grad evvens och nit.

Ich fuhr dis Dag widder ens de Muur vun Melote elans un genau op der Hüh vun der Kapell Zint Marie Magdalena un Lazarus woodt et om Radwäg jet eng, esu dat ich om Trottoir aanhalde moot. Un do es mer jet opgefalle!

Wie ich do esu koot hingerm Pöözche noh der Kapell stundt, soh ich, dat dat Beld, vun däm ich luuter daach, dat et „e Marie“ es, gar kei Marie es, sondern ene Kääl. Ich woss ävver nit, wä dat sin sollt, su noh bei der Kapell. Hä süht nit wie ene Hellige us. Ene Aaz? Melote wor jo mindestens zick dem Johr 1180 ene Oot, wo mer die Kranke, die an Seuche ledte, an denne mer sich flöck aansteche kunnt, verwahrt hät. Miestens wor dat Lepra, ävver dat wesst Ehr jo och.

Gefunge han ich do zoeesch jet op http://koelner-wegekreuze.de/ . Dä Kääl es keine Hellige ov Dokter, dat es entweder ene Schelleknääch ov ene Lepra-Kranke. Krank süht hä jo nit us. Lepröse dorfte Melote nit verlooße. Nor av un an, för e Beispill an Fierdage, woodte se noh Kölle gelooße un dorfte selvs kötte gonn. Se hatte dobei en Kleideroodnung enzehalde, domet klor wor, wä do kütt: ene graue ov schwatze Mantel, dä bes an et Knee ging, lange Botz, ene Hot met breide Kremp, Schohn un Händschohn. Dabei hatte se met ener dreideilige Klapper laut ze klappere.

An der Spetz vum Zog ging der Schelleknääch. Hä wor gesund, hatt ävver och ene Schlapphot, en Kneebotz un ene Siechemantel ze drage. Dozo kom en Büchs, ene Beddelsack un evvens en Schell, för Radau ze maache. Hä wor sujet wie der Baas vum Zog, kräht ävver selver kein Nüsele, nor ene kleine Deil vun de Sachspende. En Arbeid am ungere Rand vun der Gesellschaff, ganz secher.

Kei Wunder, dat mer de Name nit mih kenne – bes op eine, vun däm han mer der Vürname: der Clais. Clais es de flämische Aat, „Kloos“ ze sage. Hä wor secher vun do. Ävver woröm kenne mer in? Weil dä ärme Deuvel sich op däm Pössche 1567 de Lepra engefange hät. De Stadt Kölle hät im, weil hä su ene gode Kääl wor, sin Arbeid ööntlich un gerääch gemaht hät, en Rent vun 26 Mark bezahlt un noh der Leprosestation en Rudekirche gescheck. Verwaltungsakte, Ehr verstoht? Wat im an singe letzte Dage do blevv, wor ene Bleck op der Rhing us singem Knass. Mer kann et nit anders sage.

Em 17. Johrhundert ging die Krankheit immer mih zoröck. Am Aanfang vum 18. Johrhundert gov et dann en Jülich ene Prozess gäge de „Große Siechebande“, die su en Leprosie als Ungerschlupf genotz hatt. Se hatte sich och als Kranke aangedon, öm nit kontrolleet ze weede. Wie die dann och noch Breef un Siegel hatte, dat se stervenskrank sin, ävver all staatse Kääls wore, die Bäum usrieße kunnte, woodte de mieste Siechestatione geschlosse. Die Gefahr, die vun inne usging, wor jo größer wie fröher, wie de Lück noch krank wore un mer sich aansteche kunnt.

Dä Beldstock do, dä ich usem Augewinkel vun Wiggem luuter för e Marie gehalde han, es em Orgenal usem Johr 1629 ov 1630 un stundt en der aale Siechestation. Wie Melote 1810 ene Friedhoff woodt, hät mer dä Beldstock noh vürre an die Stell gesatz, domet de echte Kranke un de Minsche wie der Clais, die inne em Leid geholfe un dobei et eige Levve reskeet han, nit ganz vergesse weede.

Hüggzedags steiht do en Replik, ich gläuve, usem Johr 1989. Et Orgenal ävver woodt 2012 durch de Carl Heimann-Gesellschaff restaureet. Mer künne et em Stadtmuseum bewundere, han dobei nor ei Problem: Et Stadtmuseum hät grad selvs ene Wasserschade un es zo. Ich hoffe, et es baal widder op – ich krige söns en Aap üvver die Waaderei…

Mechel