En Kirch?

Es dat die schäbbigste Kirch vun Kölle? Et wor ene Zofall, wie ich kapeet han, wat ich do luuter sinn, wann ich nohm Feschgeschäff am Großmaat gonn. Öm et tirek zo sage: dat es kein Kirch, sondern ene Huhbunker, dä e bessche su deit, wie wann hä en Kirch wör.

Der Hans Schumacher

Mer schrieve et Johr 1940, wie dat „Verspreche“ vum Hermann Göring, dat nie och nor eine Bomber vun de Alliierte bes an de Ruhr kütt, ald nit mih zo halde es. De Bomber wore ald do un mer moot vür allem Arbeidslück un Föhrung schötze – un hatt kaum jet, dat schötze dät.

En Kölle wor zo dä Zigg dä Architek Hans Schumacher vill am Baue. Dat es ene echte Rhingsche, 1891 en Bonn gebore un opgewahße. Sing Reifepröfung mäht hä 1909 och noch hee. Dann trick sing Famillich noh Kiel, wo hä Arbeid bei däm Architek Georg Metzendorf fingk. Die Arbeid hät hä och ze maache, wie de britische Armee in em Eeschte Weltkreeg gefange nimmp – se bruche Architekte. Wie hä do fottkütt, geiht hä en Zigg lang noh Berlin un kritt immer mih Kenn vun der neue Architektur.

1923 mäht hä e Atelier för Ennearchitektur en Kölle op un es och för Ville en Rudekirche un Marieburg gefrog. Hinger andere Architekte muss hä sich nit mih versteche. Hä es bekannt un kritt noh 1940 dä Opdrag, Bunkere för Kölle zo baue. Dat muss flöck gonn!

Kirchebunkere

1942 baut hä dä Bunker hee, dä esu verstoche hinger dä huhe Hüüser vun der Bonner Stroß un der Maatstroß am Großmaat litt. Hee han sich mih wie die 2040 Minsche, för die hä gedaach wor, hin geflüch, öm der Bombehagel avzewaade. Die Wäng sin bes 1,80 Meter deck un drenne es noch ene Püngel Saache orgenal us dä Zigg em Kreeg. Av un zo weede Föhrunge vum CRIFA, enem Verein, dä sich öm de militärische Baute en Kölle kömmert, avgehalde. Mer kann sich dobei noch god ene Endrock maache, wie de Lück hee soße un gebedt han, dat se heil widder eruskumme.

Dä Bunker woodt och met Avsich esu gebaut, dat hä zomindes vun wiggem e bessche wie en Kirch ussüht. Dat Türmche am südliche Givvel, vun däm us dä ganze Bunker belüff weed, soll wie ene Glockenturm wirke. Och dat Daach, dat dozomol noch op der ganze Längde e Spetzdaach wor, es nit typisch för ene Bunker. Mer süht, dat do och e Finster em Daach aangedügg es. Woröm? Bunker sin jo nit för et Bedde gedaach – esu zynisch wore nit ens Nazis.

Die eine sage, dat wör esu, domet de Bomberpilote dä Bunker för en Kirch heelte un grad nit do die Bombe falle leete. Metleid em Kreeg? Su ene Bomber flog miets mih wie sechs Killometere huh, weil de Pilote Angs vür de FlaKs hatte. En ener düstere Stadt kann mer su en Kirch niemols vun enem Huus ungerscheide. Un woröm sollte se sich üvverhaup och met decke Muure ophalde, wann se drömeröm suwiesu vill mih ganz flöck kapodd maache kunnte?

Andere sage dröm, dat mer versök hät, Bunkere e bessche jet schön zo gestalte, domet mer nit ald esu vill Angs kritt, wann mer esu e Deil jede Dag sinn muss. Dozo hät mer dann verzallt, dat der Feind Kirche verschone dät. Klingk mih noh enem Plan, esu die Moral oprääch zo halde, oder? Bes hügg häld sich dat Geröch, de Alliierte hätte der Dom geschont.

Un hügg?

Mer süht et däm Bau nit aan, ävver zick 1980 es hä als Denkmol geschötz. „Usgerechent“ ene Schötzeverein, dä Schötzeverein Köln-Bayenthal e.V., schötz in en Raderberg met singe Scheeßbahne. Se helfe der CRIFA, dat do die Föhrunge stattfinge künne. Dat nötz inne doch all – un wann se dodren scheeße, hät och noch nie en Kugel erusgefunge…

Zwei ander Kirchebunkere han mer hee en Kölle noch. Beids sin vum Hans Schumacher geplant woode. Dä eine steiht en Düx un dä andere en Müllem. Och die zwei han hüggzedags ene zivile Zweck, dä et Wäät es, dat mer do noch drüvver schrieve.

Nor Düsseldorf- dat muss mer sage – es an dä Stell künslerischer: en Düsseldorf-Heerdt hät mer dä Begreff „Kirchebunker“ ääns genomme un us däm Bunker do en Kirch gemaht. Stellt Üch vür, Chressmett em Bunker…

Mechel